Ζακάρ, Ζοζέφ Μαρί

(Joseph Marie Jacquard, Λιόν 1752 – Ουλέν 1834). Γάλλος μηχανικός, εφευρέτης του ομώνυμου υφαντουργικού αργαλειού. Διδάχτηκε την υφαντική τέχνη στο οικογενειακό του περιβάλλον (ο πατέρας του ήταν υφαντουργός) και το 1801 παρουσίασε στη Βιομηχανική Έκθεση του Παρισιού έναν αργαλειό που επιτάχυνε αισθητά τη διαδικασία της ύφανσης. Μόνο το 1804, όμως, επέσυρε τη γενική προσοχή, όταν κέρδισε το βραβείο της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου για όποιον θα εφεύρισκε μια μηχανή κατασκευής διχτύων ψαρέματος. Κατάφερε, με την εκδήλωση ενδιαφέροντος της γαλλικής κυβέρνησης και του ίδιου του Ναπολέοντα, να αποκτήσει μία θέση στο Εθνικό Μουσείο Τεχνών και Επαγγελμάτων, που του επέτρεψε να αφιερωθεί απερίσπαστος στις εφευρέσεις του. Μπορούσε έτσι να αποσυνδέει και να συναρμολογεί αργαλειούς άλλων εφευρετών, να τους τελειοποιεί και να εφεύρει, τελικά, τον δικό του αργαλειό που αυτοματοποιούσε την κατασκευή υφασμάτων, τα οποία κατασκευάζονταν έως τότε με διάτρητες καρτέλες. Η εφεύρεσή του, που μπορούσε να χαρακτηριστεί επαναστατική, άργησε να καθιερωθεί. Πράγματι, αν και χαρακτηρίστηκε ως εφεύρεση κοινής ωφελείας το 1806, συνάντησε τον σκεπτικισμό των βιομηχάνων. Οι τελευταίοι δεν έβλεπαν τη χρησιμότητα ελάττωσης του κόστους παραγωγής, καθώς θεωρούσαν ότι προστατεύονταν αρκετά από το τελωνειακό σύστημα. Συνάντησε επίσης την αντίδραση των υφαντουργών, οι οποίοι, φοβούμενοι ότι θα χάσουν την εργασία τους, σε πολλές περιπτώσεις κατέστρεψαν τους αργαλειούς του Z., απειλώντας τον ακόμα και με θάνατο. Ο μηχανισμός που χρησιμοποίησε ο Ζοζέφ-Μαρί Ζακάρ στους αργαλειούς του αποτελεί ακόμα και σήμερα το βασικό στοιχείο των αυτόματων αργαλειών. Στη φωτογραφία, αργαλειός του είδους (Εθνικό Μουσείο Τεχνών, Παρίσι).